Heb ik wel eens verteld dat het mijn doel is om van elk land in de wereld een kookboek te hebben? Het zal je misschien verbazen, maar ondanks dat mijn collectie groot is, is het einde van die lijst nog láng niet in zicht. Tuurlijk, sommige landen waren gemakkelijk af te strepen. Maar een flink aantal (kleinere) landen blijkt toch een tikkie moeilijker dan gedacht. Soms is het zelfs het geval dat binnen één land verschillende volksgroepen leven, welke dan ook allemaal weer eigen culinaire gebruiken hanteren. Dit geldt ook voor de Assyriërs of Arameeërs, ook wel de Suryoye genoemd. Oorspronkelijk afkomstig uit het huidige Zuidoost-Turkije, op de grens met Syrië, maar als christelijke minderheid veelal vervolgd en verjaagd waardoor ze inmiddels verspreid over de hele wereld leven. Matay de Mayee besloot – als kind van een eerste generatie Suryoye in Nederland – de recepten van zijn moeders volk te bundelen in een boek: Haniyé. Een uniek kookboek waarin zowel de oudste keuken ter wereld wordt beschreven als de cultuur van de Suryoye.

[Dit is een gastreview van Yvette Koedam]

Review Haniyé – Matay de Mayee

Suryoye in Hengelo

Matay de Mayee werd geboren in Hengelo als kind van één van de eerste in Nederland gevestigde Suryoye. Na het afronden van zijn studie Bedrijfseconomie reisde hij de wereld over voor verschillende werkgevers. Een leven waarin hard werken, veel reizen en weinig thuis zijn de boventoon voerden. Drie jaar geleden besloot hij dat dit leven een andere wending moest krijgen en het tijd werd om zijn hart te volgen. Hij opende een high-end B&B in een historisch grachtenpand in Amsterdam dat hij ook daarnaast inzet voor culinaire evenementen en als foto- en filmlocatie. Met Haniyé maakt hij zijn debuut als kookboekauteur.

Volgens Matay moest Haniyé (Aramees voor: eet smakelijk) er absoluut komen. Want geloof het of niet, van een van de oudste keukens ter wereld bestond nog geen kookboek. De recepten van de Suryoye gaan al eeuwenlang over van moeder op dochter. Zonder aantekeningen of gepubliceerde recepten om te kunnen raadplegen. En hoewel Matay zussen genoeg heeft, kunnen zij nauwelijks de gerechten van hun moeder zelf bereiden. Dus daar moest verandering in komen, want die verrukkelijke Suryoye smaken en texturen mogen natuurlijk niet verloren gaan.

Review Haniyé – Matay de Mayee
Review Haniyé – Matay de Mayee

Van Lahmo tot Harise

In feite is Smuni Turan (Matay’s moeder) dus de schrijfster van Haniyé. Maar vanwege haar analfabetisme dient Matay als haar pen. En het is maar goed dat Matay de Mayee die klus op zich neemt. Want van ’s werelds oudste recepten (ooit wel opgetekend in spijkerschrift, zo’n 4000 jaar geleden) loopt er een rechte lijn naar de keuken van Smuni Turan, en is er dus geen betere ervaringsdeskundige. 

Maar wat typeert nou de keuken van de Suryoye? De grondslag van deze intrigerende keuken is te vinden in het Christendom. En invloeden hiervan zijn duidelijk zichtbaar in de tradities en recepten van de Suryoye. Zo eten ze bijvoorbeeld gewoon varkensvlees en mag er alcohol gedronken worden. Ook vieren zij de voor ons bekende feestdagen zoals Kerst en Pasen. Qua ingredienten spelen kruiden, specerijen en granen een belangrijke rol en er wordt uitsluitend met verse ingrediënten gewerkt.  

Bij het schrijven van Haniyé was de keuze voor de recepten cruciaal. Belangrijk was de vraag of gerechten bij de Suryoye nog geliefd zijn? En nog belangrijker dat Matay en zijn familie ze zelf lekker vinden. Dit resulteerde in een bundeling van maar liefst 60+ recepten. Van klassiekers die altijd op tafel staan zoals platbrood, Gerso, Lahmo doe tanuro, Ballo, Kleicha en muhammara. Tot zalig zoete ideeën als Seble, Harise of Baqlawa om mee af te sluiten. De recepten zijn stuk voor stuk prettig en helder uitgeschreven en worden daarnaast begeleid door smakelijke foto’s. Haniyé! 

CONCLUSIE HANIYÉ

Voordat ik Haniyé opensloeg had ik niet eerder gehoord van de Suryoye. Gek eigenlijk, want we leren op school veel over geografie en geschiedenis. Maar blijkbaar dekken onze lespakketten dus lang niet alle belangrijke historische aspecten.

Gelukkig maakt een boek als Haniyé een hoop goed. Want je krijgt zo direct een spoedcursus van de bron. Zie Haniyé als een fascinerende kennismaking met een eeuwenoude, overheerlijke keuken vol recepten die je niet eerder op deze manier tegenkwam. Waan je op een ontdekkingstocht door het oude Midden-Oosten en proef van een authentieke keuken die tot op heden onderbelicht bleef. Simpelweg omdat er geen documentatie over bestond!

Haniyé van Matay de Mayee is een mooi visitekaartje van de Suryoye keuken aan de meer ervaren kookliefhebbers die graag hun culinaire repertoire willen uitbreiden. Je moet open kunnen staan voor nieuwe smaken, voor jou onbekende ingrediënten en nieuwe kooktechnieken. Maar als je dit kunt tref je een kookboek dat behoort tot de beste in zijn soort, recht vanuit het hart en de keuken van Smuni Turan.

Review Haniyé – Matay de Mayee
Review Haniyé – Matay de Mayee

Pluspunten:

  • Haniyé geeft je naast recepten ook een liefdevolle uitleg over de Suryoye cultuur. Zo leer je meer over hun geschiedenis, welke bijzondere dagen er op hun kalender staan en woorden uit hedendaagse dialecten die oorsprong vonden in het Akkadisch (de taal van het Assyrische rijk).
  • Prachtige fotografie tussen de recepten door zet een intieme toon. Alsof je zelf in de keuken bij Smuni aan het koken bent.
  • De Suryoye keuken is geschikt voor vegetariërs. In Haniyé tref je voldoende recepten aan om een vegetarische maaltijd te kunnen voorschotelen.
  • De namen van de recepten zijn zowel in het Aramees als Nederlands vermeld. 
  • Elk recept in het boek is voorzien van een eigen introductie waarin je meer leert over de oorsprong ervan. 

Minpunten: 

  • Er wordt geen bereidingstijd opgesomd bij de recepten.
  • In het boek wordt gebruik gemaakt van voor Nederlandse consumenten onconventionele ingrediënten (wrongel, schapendarmen, druivenmelasse, galiameloenpitten, etc.). Deze zullen moeilijk of zelfs niet verkrijgbaar zijn in de Nederlandse supermarkten en speciaalzaken. Hou er rekening mee dat daardoor gerechten anders kunnen smaken, of niet maakbaar zijn.
  • Moeilijke eters zullen wellicht niet zo enthousiast zijn over de recepten uit Haniyé.

Nederlands | Druk: 1 | 9789464042184| februari 2023 | Hardcover | 224 pagina’s
Dit boek is beschikbaar gesteld door Fontaine Uitgevers.

Klik op de link hieronder om het boek gelijk te kopen:

Elke week de nieuwste recepten/artikelen in je mailbox? Schrijf je dan via deze link in voor de wekelijkse nieuwsbrief! Of volg ons via Facebook, Instagram of Pinterest.

MEER LEUKE BOEKEN: