Super Tuscans; Je hebt de term vast wel eens voorbij zien komen. We hebben het hier niet over goedgevormde Italiaanse topmodellen, maar over Toscaanse wijnen van wereldklasse. Maar wat zijn nou precies die Super Tuscans en belangrijker; welke daarvan moet elke wijnliefhebber tenminste één keer in zijn leven hebben geproefd?

5 Super Tuscans die elke wijnliefhebber geproefd moet hebben - Masseto

[Gastartikel van Femke Pruis]

Mandflessen: een fiasco

Als we het over Toscaanse wijn hebben, zullen veel mensen direct aan Chianti denken. Denk aan de rood wit geblokte tafeltjes in een ouderwetse pizzeria met van die rieten mandflessen aan het plafond. In die mandflessen – fiasco’s genaamd – zat dus Chianti; een fruitige, goedkope en makkelijk drinkbare rode wijn gemaakt van sangiovese druiven. Chianti werd in Nederland ongekend populair in de jaren ’60 en ’70. De wijn deed het goed bij de pizzeria’s en de lege fles diende daarna nog jaren als kaarsenstandaard. In Nederland waren we dan ook gek op Chianti wijn en de flessen konden bijna niet worden aangesleept.

Zoals dat zo vaak gaat, ging de populaire Chianti ten onder aan zijn eigen succes. Het spul verkocht zichzelf toch wel, dus waarom zouden wijnmakers nog hun best doen om goede wijn in de fles te stoppen? Zo verdween er bijvoorbeeld een flink aandeel witte druiven in de Chianti, wat ervoor zorgde dat de wijn dun en waterig werd. Om maar aan genoeg volume te komen, werd het gebied waaruit de druiven voor Chianti mochten komen enorm vergroot. Wat ertoe leidde dat de kwaliteit van de druiven op zijn zachtst gezegd niet altijd van het hoogste niveau was.

5 Super Tuscans die elke wijnliefhebber geproefd moet hebben - Toscane

Regelbrekers

Gelukkig waren er ook genoeg wijnmakers in Toscane die wél oog voor kwaliteit hadden. Zij deden iets wat toentertijd (we schrijven mid jaren ’70) als heel gedurfd werd gezien: ze lapten de regels voor het maken van Chianti aan hun laars en begonnen een heel ander soort wijnen te maken. Rode wijnen op basis van Franse druiven zoals cabernet sauvignon en merlot, die ze lieten rijpen op nieuwe Franse eikenhouten vaten in plaats van de soms eeuwenoude grote botti die gebruikelijk waren in de streek. Het resultaat: volle en krachtige, flamboyante, houtgerijpte blockbusters, die decennia konden rijpen in de kelder en die dus in niets meer leken op de verwaterde Chianti’s uit die tijd. Hoewel de wijnen gedeclasseerd werden tot vino da tavola (tafelwijn) en het latere IGT (de regels voor Chianti werden immers niet nageleefd), waren de wijnen gelijk een groot succes.

Vooral in het buitenland en met name in de VS waren de wijnen een hit. De in die tijd opkomend wijnjournalist Robert Parker, die blijkbaar toen al een neusje voor goede marketing had, zou de term bedacht hebben waaronder we deze nieuwe generatie Toscaanse wijnen nog steeds kennen: Super Tuscans. Side note: Inmiddels is het gelukkig weer helemaal goed gekomen met de Chianti. Door strengere regelgeving, zoals het verbieden van het gebruik van witte druivenrassen, kan je tegenwoordig weer met een gerust hart een fles Chianti kopen. De beste wijnen komen uit het ‘Chianti Classico’ gebied en herken je aan de zwarte haan op het halslabel. Hoewel sommige Super Tuscans hun wijn sinds het veranderen van de regelgeving Chianti zouden mogen noemen, koesteren de meeste producenten van Super Tuscans binnen het Chianti gebied hun buitenbeentjes-status en labelen ze hun Super Tuscans als Toscana IGT.


Boek hier je accommodatie in Toscane ▼



Booking.com


Terug naar de Super Tuscans

De revolutionaire Super Tuscan wijnmakers in de jaren ’70 lieten zich inspireren door de ‘Sassicaia’ van Tenuta San Guido uit Bolgheri aan de Toscaanse kust. Daar werd al decennia lang succesvol geëxperimenteerd met het Franse druivenras cabernet sauvignon. Zij konden dat ook makkelijk doen, omdat Bolgheri toch al niet binnen de Chianti zone viel en er dus minder strenge regels golden. Onder de eerste lichting Super Tuscans uit de jaren ’70 en ’80 vinden we grote namen, die vandaag de dag nog steeds geschaard worden onder het beste wat Toscane te bieden heeft. Ook wijnen in dezelfde stijl, maar die buiten het Chianti gebied vallen worden tegenwoordig onder de noemer Super Tuscans gelabeld.

5 Super Tuscans die elke wijnliefhebber geproefd moet hebben - Sassicaia

Dit zijn wat mij betreft de 5 producenten van Super Tuscans die je in ieder geval één keer in je leven geproefd moet hebben:

1. Tenuta San Guido: Sassicaia

Sassicaia is de eerste Italiaanse wijn waarmee geëxperimenteerd werd met Bordeaux-druiven en de Franse manier van wijn maken. Hiermee is het in feite de eerste Super Tuscan. De eerste (commerciële) vintage Sassicaia kwam in 1968 al op de markt en was meteen een groot succes. De wijn wordt gemaakt van hoofdzakelijk cabernet sauvignon, aangevuld met cabernet franc. Sassicaia heeft veel beroemde fans. Zo wordt er gefluisterd dat Jay-Z en Beyonce altijd twee flessen klaar willen hebben staan in de kleedkamer. David en Victoria Beckham schijnen hun trouwdag te vieren met een kist Sassicaia. Zelfs Rihanna werd gespot met een fles in de hand bij het verlaten van haar favoriete restaurant in Santa Monica.

2. Antinori: Solaia & Tignanello

Antinori is wereldwijd één van de oudste wijnbedrijven in familiebezit. Ze maken zowel wijnen die je in de supermarkt tegen kan komen, als wijnen die behoren tot de absolute top (en alles wat daartussen zit). Solaia en Tignanello, allebei Super Tuscans van het eerste uur, zijn twee van die toppers. Solaia wordt gemaakt van hoofdzakelijk cabernet sauvignon met toevoeging van sangiovese en een klein aandeel cabernet franc. Terwijl Tignanello juist hoofdzakelijk van local hero sangiovese wordt gemaakt, met een klein aandeel cabernet sauvignon en cabernet franc. Dit maakt Tignanello wat lichter in stijl dan Solaia. Beide wijnen hebben een enorm rijpingspotentieel en worden alleen maar beter van een aantal decennia in je wijnkelder.

3. Ornellaia: Ornellaia & Masseto

Ornellaia is ook zo’n naam waar het hart van de wijnliefhebber sneller van gaat slaan. Het wijnhuis grenst aan het even beroemde Tenuta San Guido (van Sassicaia), ligt in Bolgheri aan de Toscaanse kust en wordt gemaakt in een Bordeaux stijl met voornamelijk cabernet sauvignon. Dit huis is tevens de maker van de beroemde Masseto, een echte cultwijn, gemaakt van 100% merlot. Hij is afkomstig van een kleine wijngaard (7hc), waardoor er jaarlijks maar 35.000 flessen van geproduceerd worden.

4. Le Macchiole: Messorio, Scrio en Paleo

Le Macchiole, ook gelegen in Bolgheri, is een klein familiebedrijf geleid door Cinzia Merli. Het vlaggenschip van Le Macchiole is de Messorio, een 100% Merlot wijn die 20 maanden in houten vaten (barriques) is opgevoed. Misschien wel één van de beste merlots uit Italië en kan vergeleken worden met de beste merlots uit Bordeaux. Ook Scrio (100% syrah) en Paleo (100% cabernet franc) zijn bijzondere wijnen, die zich kunnen meten met de internationale top.

Deze Le Macchiole Super Tuscan is ook uitermate geschikt om te serveren in een kerstdiner. Lees hier het artikel voor 5 wijntips voor een vlekkeloos kerstdiner.

5. Tua Rita: Giusto di Notri, Redigaffi, en Per Sempre

Iets minder bekend, maar zeker niet minder bemind zijn de Super Tuscans van familie-wijngoed Tua Rita. Hun wijn Giusto di Notri is een krachtige wijn gemaakt in Bordeaux stijl met als hoofdbestanddeel cabernet sauvignon. En ook hun wijnen Redigaffi (100% merlot) en Per Sempre (100% syrah) staan jaar na jaar in de lijstjes van beste Italiaanse wijnen.

Al deze Super Tuscans vind je – in verschillende jaargangen – in het assortiment van Best of Wines, dé online wijnhandel voor bijzondere en luxe wijnen.


Elke week de nieuwste recepten/artikelen in je mailbox? Schrijf je dan via deze link in voor de wekelijkse nieuwsbrief!


NOG MEER WIJN ARTIKELEN ↓