Ik kan mij het basisschool topografie ezelsbruggetje (om de volgorde van de Waddeneilanden te onthouden) nog goed herinneren. TVTAS: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. Qua bezoeken kan ik inmiddels 3 van de Nederlandse Waddeneilanden afstrepen. Texel, Ameland en recentelijk nog Schiermonnikoog. Met Vlieland en Terschelling nog op de bucketlist was ik erg enthousiast toen Jody mij vroeg om het nieuwe boek Lekker Wads van Lodewijk Dros en Annette van Ruitenburg te reviewen. Want waar ik tijdens mijn bezoeken aan de eilanden altijd ga uiteten, zou ik totaal niet weten wat nou typische ‘Wadse’ gerechten zijn. Lodewijk Dros en Annette van Ruitenburg hebben 200 jaar culinaire Waddengeschiedenis in het boek samengevat en aangevuld met ‘ouderwetse’ gerechten, gestoken in een nieuw jasje!
[Dit is een gastreview van Yvette Koedam]
Er zijn boekenkasten volgeschreven over het Waddengebied, zijn ecologie, geologie en culturele historie. Toch vonden Lodewijk Dors en Annette van Ruitenburg dat een specifieke categorie op literair vlak sterk onder vertegenwoordig werd, namelijk: de gerechten en dranken uit het Waddengebied. De culinaire kant van de cultuur is er namelijk een waar een heel boek mee gevuld kan worden. En dat boek is er nu eindelijk: Lekker Wads.
Paling & Potkaas
Vele van ons die al eens een bezoek gebracht hebben aan één van de Nederlandse Waddeneilanden zullen zich enkele lokale ingrediënten nog wel kunnen herinneren. Restaurants zetten graag zeekraal, mosselen, kokkels en verschillende vissoorten op het menu. Afhankelijk van de locatie wordt daar dan nog een karakteristieke twist aan toegevoegd: vaak iets van schapen als het op Texel is en cranberry’s als je op Terschelling bent. Maar dat is hetzelfde als een bolus eten in Zeeland. Er is nog zoveel meer smakelijks te ontdekken! ‘Wat aten mijn Texelse opa’s en oma’s eigenlijk?’ vroeg Lodewijk Dros zich voor het schrijven van Lekker Wads af. Onder de gerechten die als authentiek aangeprezen worden, is nauwelijks iets terug te vinden van wat zijn grootouders destijds op tafel zetten. Het Waddengebied is gemoderniseerd door het toerisme en daarbij is de oorspronkelijke culinaire cultuur weggevaagd.
Zonder de creativiteit, smaak en kunde van uitbaters op de eilanden te kort te doen, hebben Lodewijk en Annette een verzameling recepten gebundeld in Lekker Wads. Recepten die een verademing zijn voor wie geen genoegen meer neemt met de eerder gegeten ‘lokale’ gerechten. Maar nu hoor ik je denken: “Wat voor typische ingrediënten eten mensen uit het Waddengebied dan?”. Denk aan duindoorn, paling en potkaas. Allemaal ingredïenten die voor ‘vastelanders’ niet zoveel zeggen, maar waarmee Texelse kookspecialist Annette van Ruitenburg wel raad weet.
Mee op reis
Via kinderboeken, familieverhalen en talloze bronnen – van West-Friesland tot Denemarken – ontdekte Lodewijk Dros de vergeten en verguisde keuken van het Waddengebied. Samen met kookspecialist Annette van Ruitenburg schetst hij opnieuw de traditionele eetgewoonten van de eilanden. Een duik in de geschiedenis leverde namelijk vermakelijke ontdekkingen op. Want wist je dat er vroeger echt schapenpoep in de beroemde Texelse groene kaas zat? Dat Texelaars van oorsprong geen garnalen aten. Dat de Duitse, Deense en Nederlandse waddeneilanders dol waren op ‘zakkoek’. En dat je als walvisvaarder maar beter geen ijsbeer kon eten voor vertrek…
De inhoud van het boek is geschreven in verhaalvorm. Lodewijk neemt je middels 14 hoofdstukken mee op reis door de geschiedenis van het waddengebied. Met titels als: Een warme meid (Texel en Troje), Laten we buren worden (betalen met koek), Het geheim van de groene kaas (spookschapen en schapendrek en Wads, het vergeten eten (wat de mond in en uit gaat) lijkt het net alsof je een roman leest in plaats van een kookboek. En dit gevoel behoud je door het hele boek. Lodewijk heeft de verhalen vlot op papier weten te zetten waardoor je in no-time de hoofdstukken uitleest.
Bordje zeehondensoep mag van tafel
Naast het flinke aantal traditionele recepten dat in het boek opgenomen is. Geeft co-auteur Annette van Ruitenburg een flink aantal recepten ook een eigentijdse twist. Dat moet ook wel, want zo eten wij Nederlanders al lange tijd geen zeehondenvlees meer. Dus maakte Annette de zeehondensoep vegetarisch. Zo zijn recepten met ‘vergane’ ingredïenten omgetoverd tot moderne varianten waardoor ze meegaan met de tijd en voor komende generaties aantrekkelijk blijven om te maken. Denk bijvoorbeeld aan: Rottumer zakkoek, seitanworstjes met gerookt zeewier, quinoa met bloemkool en duindoorn, kaas-uientaart met Texels bier en schapenkaas, Terschellinger erwtensoep en Friese hummus.
Lodewijk opent het boek middels woord vooraf en biedt je achterin overzicht dankzij een ingrediënt- en een receptregister. Handig, omdat het boek niet alleen maar uit recepten bestaat en het dankzij de inhoudsopgave niet mogelijk is om op recept te zoeken. In het ruim 256 pagina tellende boek vind je meer dan 90 gerechten waarmee jij de authentieke Wadse smaken (in een nieuw jasje) in huis haalt. Wat denk je bijvoorbeeld van een echte Texelse Hoornderring? Het echte recept is zwaar geheim, maar uit bronnen heb ik vernomen dat dit recept ook een verdraaid goed resultaat oplevert! Ben je op zoek naar wat hartigs? Probeer dan de Gortotto boerenkool met champignons en kastanjes. Of bak zelf een vers zeewierbrood en besmeer een plak met zelfgemaakte rozenbotteljam. De keuze is reuze.
Conclusie
Pluspunten:
- Prachtige fotografie van zowel de gerechten als het waddengebied. De foto’s uit ‘den oude doos’ zijn een leuke aanvulling en versterken het verhaal waar ze bijgeplaatst zijn.
- Een unieke keuken is uitvoerig in beeld gebracht, een culinaire parel voor de Nederlandse literatuur.
- Het boek is een ode aan het Nederlandse Waddengebied. Geschreven vanuit lokaal perspectief.
- Het boek heeft een ingrediënt- en een recepten register
Minpunten:
- Het boek is gepubliceerd in paperback. Hierdoor is het boek wat meer vatbaar voor beschadigingen en vlekken.
- Lekker Wads is geen ‘hip’ kookboek, zoals vele anderen op de markt. Verwacht je dit? Dan moet je je zoektocht even voortzetten. Hierdoor vind ik het boek meer geschikt voor een wat oudere doelgroep.
Aan de hand van zijn eigen Texelse familiegeschiedenis, oude reisverhalen van zolder en anekdotes geeft Lodewijk Dros in Lekker Wads een smakelijke inkijk in de Waddenkeuken en haar geschiedenis. Doorregen met recepten en smakelijke foto’s van gerechten komen zijn verhalen tot leven en kun je de oude ‘Wadse’ smaken bijna proeven. Ben je een liefhebber van het waddengebied? Dan is dit boek een must voor de leuke weetjes en intrigerende verhalen. Ben je er nog nooit geweest? Waarschijnlijk zul je dan na het lezen van Lekker Wads snel je eerste bezoekje inplannen.
Nederlands | Druk: 1 | 9789024434169 | juli 2021 | Paperback | 256 pagina’s
Dit boek is beschikbaar gesteld door Boom Uitgeverij.
Klik op de link hieronder om het boek gelijk te kopen:
Elke week de nieuwste recepten/artikelen in je mailbox? Schrijf je dan via deze link in voor de wekelijkse nieuwsbrief!
Geef een reactie