Bij Zeeland denk je misschien aan een lekker visje eten in de haven, koffie met een bolus op een terras, het NK tegenwindfietsen op de stormvloedkering en natuurlijk water. Maar sinds twee jaar is er een “nieuw” Zeeuws fenomeen: namelijk heerlijk Zeeuws zout van Zoutziederij Zeeuwsche Zoute. Franz en ik mochten een kijkje nemen in de zoutziederij in Bruinisse.
Zout = Goud
Wist je dat zout ooit zo waardevol was, dat Romeinse soldaten een zakje zout kregen als arbeidsloon? Deze portie zout noemden ze ‘Salarium’ en daar komt ook ons woord salaris vandaan. Ook Zeeland heeft een lange geschiedenis met zoutwinning (al sinds de 13e eeuw), vooral door middel van moernering. Moernering is het verbranden van met zeewater doordrenkt turf, waarna je de as mengt met water en inkookt waardoor er zout achterblijft. Dit was onder andere een zeer brandgevaarlijke onderneming en werd deze manier van zoutwinnen rond 1515 verboden. Hieronder een interessant filmpje van Zeeuwse Ankers over de zoutwinning bij Zierikzee.
Zeeuws zout met een Amsterdams randje
Christian Clerx is een geboren en getogen Zeeuw maar woont en werkt al een groot aantal jaar in Amsterdam. “Ik ben trots op alles wat er in Zeeland op het gebied van eten en drinken gebeurt. Ik wilde daar iets aan toevoegen” verteld Christian in een interview met de Provinciale Zeeuwse Courant.
Zo maak je Zeeuws Zout in de 21ste eeuw
We worden hartelijk ontvangen in Bruinisse door zoutzieder Wim Jumelet en Margot Dubelaar van de afdeling verkoop waarna Wim ons meeneemt in het hele proces van modern zoutzieden. Het begint allemaal met het water; met een elektrisch karretje met een grote witte container achterop wordt met een pomp bij hoog tij Oosterscheldewater bij Bruinisse opgezogen.
Die container met 1000 liter Oosterscheldewater wordt dan ±1000 meter verreden naar de zoutziederij en opgeslagen tot gebruik. Het water wordt natuurlijk op verschillende punten gefilterd om ervoor te zorgen dat er geen gezellige beestjes of bijvoorbeeld microplastics in je zoutpotje terecht komen.
Het zoute water wordt aan de kook gebracht en wordt overgepompt naar open zoutpannen (in een geïsoleerde ruimte) om rond de 60°C te blijven indampen. Na een aantal uur ontstaan er witte kristallen in de zoutpannen. Ik dacht dat dit al het zout was, maar Wim verteld ons dat deze kristallen calciet/calcium zijn. Calciet geeft je zout een wat meer bittere smaak, dus om dat te vermijden scheppen Wim en zijn collega zoutzieders Henk en Aart met de hand het calciet uit de zoutpannen. Het calciet wordt niet weggegooid, maar wordt opgehaald door de Zeeuws Zilt zeekraal-teler-boer (die de zeekraal levert voor het zeekraal-zout) die het overtollige calciet gebruikt als kunstmest.
Na ongeveer 3-4 dagen is bijna al het Oosterscheldewater verdampt en bevind zich een dikke laag zoutkristallen op de bodem van de bakken. En ook dit zout wordt met de hand opgeschept, even gespoeld en gedroogd in verschillende droogkasten. Optioneel kunnen er dan nog Zeeuwse smaakmakers zoals zeekraal en wakame worden toegevoegd aan het zout of kan ervoor gekozen worden om het zout in de zelfgebouwde rookkast te roken.
Proeftijd
Tijd om te proeven! We krijgen een papieren placemat voor onze neus met een bergje jozo keukenzout, Middellandse zeezout en de vier varianten van Zeeuwsche Zoute: puur, zout met wakame uit Yerseke, zout met Zeeuws Zilt zeekraal en gerookt zout. En van Margot horen we dat er al druk geëxperimenteerd wordt met een nieuw ‘smaakje’. Wat opvalt is dat het keukenzout en het Middellandse zeezout een stuk bitterder is dan zijn Zeeuwsche tegenhanger. Leuk om op deze manier eens zout te proeven!
Zelf aan de slag met Zeeuws Zout?
Wil jij net als Joris Bijdendijk (RIJKS*) en Patisserie Tout een potje Zeeuwsche Zoute in de keuken hebben staan? Zoutziederij Zeeuwsche Zoute heeft een eigen webshop maar er is ook een overzichtskaart met verkooppunten in Nederland. Gebruik bij het afrekenen in de Zeeuwsche Zoute webshop de kortingscode ZZJODY10; dan krijg je 10% korting! Deze kortingscode is geldig t/m 09-07-21.
Elke week de nieuwste recepten/artikelen in je mailbox? Schrijf je dan via deze link in voor de wekelijkse nieuwsbrief!
Wat een ontzettend leuk en interessant artikel en filmpje over het Zeeuws zout, Jody.
Zeker als voormalig salarisadministrateur leuk om te oorsprong te weten.
Binnenkort maar even naar Bruinisse denk ik.
Dank voor het delen ????
Haha ja grappig hè! En het is nog echt lekker en bijzonder zout ook!