Ding Dong: “Jody wil niet meer opgehaald worden uit Småland!” ;) De meeste mensen zullen de naam Småland kennen van de Ikea, maar het is dus ook echt een regio in het zuiden van Zweden. En niet geheel toevallig de regio waar de bedenker van Ikea geboren en getogen is. Er is zelfs een heus Ikea Museum gewijd aan de Zweedse meubel- en balletjesgigant. Maar ik was niet voor Ikea naar Småland en Växjö afgereisd; ik mag vier dagen lang een gedeelte van Småland afgrazen naar de lekkerste en beste producten uit de natuur. En natuurlijk opeten! :D
Handig kaartje ↓
Grimsnäs Herrgård
Midden in de bossen hebben Mia & Sune Markmann hun kleine biologische paradijsje op aarde. Het hoofdgebouw dateert uit 1850, maar het landgoed bestaat al sinds het midden van de 16e eeuw en is bewoond geweest door verschillende adellijke families. Sune serveert gecertificeerde biologische, lokaal geproduceerde gerechten, inclusief het ontbijt. Er zijn 15 kamers, verdeeld over verschillende gebouwen, variërend van kamers met eigen badkamer en kamers met gedeelde badkamer en je kunt er slapen (en eten) tussen 1 mei en 30 september.
En hoe fantastisch de lokale producten zijn, liet Sune ons zien tijdens de Fika en een kleine haring-inmaak-workshop. En hoewel ik niet de allergrootste haringliefhebber ben, was het toch wel heel leuk om te doen! Bijzonder ook dat we net een week voor de Zweedse koning Karel Gustaaf Grimsnäs Herrgård bezochten. Misschien heeft de koning ook wel een hapje gehad van onze haring… ;) Fika is trouwens een soort koffie/thee pauze met wat lekkers, strict om 15:00. En dat lekkers was me toch een partij lekker! Zo lekker dat we Sune het recept van de koekjes ontfutseld hebben ’s avonds.. :) Dus wie weet komen die nog eens op de blog te staan! :D
Fika
De lekkerste koekjes ooit!
En het recept…
Haring inmaken
De andere dames gingen na de kookworkshop lekker fietsen (die zijn te huur bij Grimsnäs Herrgård), maar omdat ik nog steeds met die &#$%-krukken zat, heb ik samen met de huispoes een rondje over het terrein gelopen. Er is een speciaal pad aangelegd van ±500 meter met informatie over verschillende soorten flora en fauna die je kunt vinden rondom het huis. Ook staan er bijenkasten; waarvan de honing natuurlijk in de keuken van Sune terecht komt. Er is zelfs een apart huis dat je kunt huren waar een hottub bij hoort! Helaas was hij niet schoon, anders was ik er zo ingedoken.. ;)
Bij het diner kregen we natuurlijk onze haring als voorgerecht; kaas en drie kleine gerechtjes met haring; in mayonaise op een stukje tunnbröd en gepekeld op een stukje pumpernickelbrood. Als hoofdgerecht hadden we een prachtig stukje tenderloin van eland (!) met een saus van cantharellen, aardappelgratin met heul veul kaas en maïs. Als dessert een Zweedse style cheesecake. En met een beetje mazzel trekt Sune zijn drankkast voor je open voor een bijpassend glaasje Zweedse aquavit!
Voor wie even heerlijk wil ontspannen in de Zweedse bossen is Grimsnäs Herrgård een perfecte uitvalsbasis. Het is er stil genoeg om even helemaal weg te zijn, maar er zijn dichtbij genoeg schattige dorpjes, meren, fiets- en wandelpaden om je niet te vervelen.
The Edible Country – Asa Herrgård
Je kunt hier van de grond eten zo lekker! Dat is het idee achter de nieuwste campagne van VisitSweden: The Edible Country. Boek een plek aan één van de dertien picknicktafels op een afgelegen locatie in Zweden en maak kennis met al het lekkers wat het Zweedse land (en water) te bieden heeft. Het concept, dat bedacht is door de Zweedse chefs Titti Qvarnström, Niklas Ekstedt, Jacob Holström en Anton Bjuhr, richt zich op de liefde van de Scandinavische keuken voor lokale ingrediënten. Het land is voor 97% onbewoond en zijn 100 miljoen hectare ongetemd land bieden niet alleen een prachtig uitzicht – de bossen zijn bezaaid met paddestoelen, bessen en de meren zitten vol met vis en rivierkreeften.
Wij waren uitgenodigd om aan de tafel in Asa aan te schuiven voor een bijzondere wildpluk-lunch midden in het bos. Van cantharellen wist chef Pontus een heerlijke saus te maken voor bij het hert; op dennentoppen gerookte vis; zo simpel maar wat een hoop smaak en een dessert van bessen en gekarameliseerde noten. Wat een belevenis om aan zo’n tafel te zitten op deze geweldige locatie.
hoe werkt het?
Tussen mei en september kun je gratis een plekje aan de picknicktafel reserveren via visitsweden.com/edible-asa-smaland. Je krijgt dan alleen een receptenboekje om met lokale ingredienten te kunnen koken. Wil je ook een kookstel, een wildplukwijzer of misschien een chef erbij huren? Dat kan ook! Daar betaal je dan apart een bedrag voor dat per locatie kan verschillen. Je kunt het dus zo basic maken als je zelf wilt! Echt een aanrader om eens mee te maken.
slapen bij Asa Herrgård
Dichtbij je picknicktafel slapen? Bij Asa Herrgård hebben ze ook een aantal kamers én een jacuzzi/sauna met uitzicht op het meer.
Schuif aan bij een Zweedse kräftskiva
Een kräftskiva? Dat zegt je waarschijnlijk niets, maar van een Crayfish Party heb je misschien weleens gehoord! En een party is het hoor. Je kunt natuurlijk zelf je rivierkreeften gaan vangen uit het meer (zoals wij gedaan hebben), maar je kunt ook een kräftskiva boeken bij een restaurant of bistro. Vanaf de 1e woensdag in augustus tot eind september is de perfecte periode om rivierkreeftjes te eten. Daarna gaan ze paren en smaken ze niet meer zo lekker. Vergeet vooral je kreeftendecoratie, kreeftenhoedje en Zweedse kreeftenliedjes niet! En vergeet ook niet na elk liedje te proosten met snaps. :)
Toftastrand Konditori
Net buiten de stadsgrenzen van Växjö vind je Toftastrand Konditori; dé plek waar de inwoners van Växjö hun broodjes, koekjes, taarten en gebak halen. Wij mochten in de keuken samen met eigenaresse Stefanie onze eigen prinsesstårta (prinsessentaart) maken! Gelukkig was de taart zelf al gebakken, dus wij mochten hem onder vakkundige begeleiding zelf snijden, vullen met frambozenjam, custard en bedekken met groene marsepein. Daarna mochten we een roosje of een andere decoratie kleien uit marsepein als versiering. Moeilijker dan je denkt! Eet hem wel op voordat je terug naar huis vliegt; mijn prinsesstårta belande bij de security van Växjö Airport in de prullenbak omdat room vloeistof is. :(
Växjö
Växjö is misschien niet een stad waar veel mensen van gehoord hebben, maar binnen Zweden heeft het een bijzondere status. In 2015 kreeg de stad de onderscheiding van Gastronomische Hoofdstad van het Jaar van de Zweedse regering. Ze hebben ook de vermelding ‘The best City Center of the year’ gekregen. Niet gek voor een stad met maar 60.000 inwoners! Als je door het autovrije centrum loopt voelt alles heel fijn en gemoedelijk. Overal staat/hangt kunst, de straten zijn schoon en er zijn zelfs gratis luchtpunten om je fietsbanden op te pompen. Op zondag is er in de zomer elke week een vlooienmarkt op de centrale parkeerplaats.
Kafé de luxe
Kafé de luxe is een ontmoetingsplaats voor diegenen die geïnteresseerd zijn in eten en cultuur. Een klein, gezellig restaurant met zowel internationale als lokale gerechten. Alles van tapas tot een volledige 3-gangen maaltijd is beschikbaar voor lunch of diner. Er is een club in de kelder waar Zweedse en internationale artiesten een podium krijgen, van jazz tot pop en harde grunge. Tijdens de zomers hebben ze ook een biertuin en een restaurant genaamd Villa & Garden de luxe in de buurt van de Kathedraal.
PM & Vänner Restaurant
De naam PM & Vänner zal dit artikel nog vaker vallen; dit concept in de stad heeft namelijk niet alleen een Michelin-sterrenzaak, maar ook een laagdrempelige bistro, gastro-hotel, bakkerij en een bloemenwinkel. PM staat voor Per Bengtsson en Monica Carlsson die tijdens hun studie besloten om samen een zaak te openen en het studeren aan anderen over te laten. En zo geschiedde: in 1992 opende PM & Vänner (Vänner = Vrienden) de deuren. In 2016 kreeg het restaurant één ster van Guide Michelin en in 2017 kregen ze van Wine Spectator de Grand Award; de enige in heel Zweden.
de wijnkelder
Die Grand Award krijg je natuurlijk niet zomaar; in de kelder (het oude archief van de lokale bank) liggen maar liefst 20.000 flessen te wachten tot ontkurking. Bijna 5000 verschillende flessen zijn gebundeld in een lederen wijnbijbel waarin een wijnnerd uren zou kunnen bladeren.
Forest, Meadow, Lake
Het restaurant maakt gebruik van lokale producten uit de bossen, weiden en meren van het gebied. Smaken die al generaties lang bekend zijn bij Zweedse families, maar vertaald naar een gastronomische beleving. Inclusief wijnarrangement natuurlijk. ;) Je kunt kiezen voor een 5-gangen menu of een 9-gangen Tasting Menu met een standaard wijnarrangement of een uitgebreid wijnarrangement. Prijzen voor een 5-gangen menu liggen rond de €90, €90 voor een standaard wijnarrangement en €135 voor een uitgebreid wijnarrangement. Het 9-gangen Tasting Menu kost €150, €150 voor een standaard wijnarrangement en €200 voor een uitgebreid wijnarrangement. (prijzen zijn van september 2019). Hieronder een kleine impressie van de gerechtjes & wijnen die we voor onze neusjes kregen.
Knäckebröd
Kwartelei met foreleitjes
Kaviaar uit Strömsnäsbruk en variaties van pastinaak
Rivierkreeftjes uit het Örkenmeer met tomaat en venkel
Joseph Roty, Bourgogne Rouge 2016
Cantharellen uit Småland, schuim van cantharellen en de stam van een kool
Ragout van eendenlever, confit van eend uit Munka-Ljungby en mais uit Vassmolösa
Eendenborst uit Munka-Ljungby met biet en lavendel
Dessert met verschillende structuren van bramen uit Värend
Chocolade met tonka, sponge cake, eikels, hazelnoten en gedroogde paddenstoelen
Koekje bij de koffie
Ik besef dat het een hoop geld is, maar ik vond het het allemaal waard. En je moet het ook in perspectief zetten; Zweden is nu eenmaal geen budget-bestemming. Of je nu een proefplankje biertjes haalt of op Michelin niveau gaat eten; een koopie zal het niet worden. De chefs van PM & Vänner zetten voor mij perfect neer waar het in de Scandinavische keuken om draait: terug naar de basis, gebruik maken van lokale producten en alles uitgevoerd met een bijna militaire precisie.
Chapter House
Zin in een lekker koud Zweeds biertje? Dan ben je bij Chapter House aan het juiste adres! Deze taproom is in 2015 geopend en heeft 16 bieren van tap en gemiddeld 150 bieren op fles en blik op voorraad koud staan. Niet alleen van Zweedse brouwerijen, maar van heel de wereld; ik zag zelfs een paar bieren van onze eigen Uiltje Brouwerij uit Haarlem staan! Zin om verschillende biertjes van de tap te proeven? Voor 200 Zweedse Kronen (ongeveer €20) krijg je een proefplankje met 5 verschillende tapbieren die je zelf mag uitkiezen van de taplijst + een schaal chips. Niet goedkoop, maar zoals we al gewend waren in Noorwegen, is alcohol in de Scandinavische landen nu eenmaal prijzig.
Ekobacken
Ekobacken is een tuinproject van 8000m2 waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (bijvoorbeeld door een burn-out) aan het werk kunnen voor een aantal uur in de week. In de tuin worden verschillende soorten groenten en bloemen verbouwd die door verschillende restaurants in Växjö worden afgenomen. Waaronder dus ook PM Vänner! Ook ‘gewone’ mensen kunnen hier shoppen; van dinsdag tm vrijdag van 12:00 tot 18:00 is er bij de tuin een klein winkeltje geopend waar je tomaten, pompoenen en bijvoorbeeld courgettes kunt kopen. Populair zijn ook de boeketten die mensen zelf mogen plukken in de tuin; je rekent af per gewicht aan bloemen.
PM & Vänner Hotel
Wat ook lekker is als je net 12 gangen met begeleidende wijnen in je mik hebt? Even met de lift naar een andere verdieping en dan zo je bedje in rollen! :) Wij sliepen de laatste nacht in Zweden ook in het PM Vänner Hotel; een hotel wat pas vijf jaar geleden is ontstaan. Meestal is er eerst een hotel en daarna een restaurant erbij, maar hier was het precies andersom. Omdat het hotel nog zo nieuw is, zijn alle kamers fris, crisp en modern. Zo modern dat ik eerst de douche niet aan kreeg! Whaha! Sufferd ben ik ook.
Het ontbijt is ook erg bijzonder; bij bijna alle producten op het buffet staat de herkomst erbij. En de jammetjes en smeerseltjes zagen er allemaal heel erg zelfgemaakt uit. Eye for details!
Elke week de nieuwste recepten en reisartikelen in je mailbox? Schrijf je dan via deze link in voor de wekelijkse nieuwsbrief!
Meer bijzondere bestemmingen ↓
- Fête des Vignerons – Een heel bijzonder Zwitsers wijnfestival
- 9 tips om te doen in Valle Camonica – Brescia
- De Abdij van Orval – Groen bier en de legende van Mathilde
- Tip: de Kerstmarkten in Boedapest
- Op bezoek bij: Rochefort en de grotten van Han
- Meer reistips Zweden
Voor dit artikel ben ik door VisitZweden uitgenodigd, maar deze post bevat 100% mijn eigen mening en beleving.
Geef een reactie