Liefhebbers van Spaanse topwijnen zijn ongetwijfeld bekend met de wijnregio Priorat. Deze afgelegen regio in Noord-Oost Spanje, verscholen in de bergen van Catalonië, produceert al eeuwenlang karaktervolle wijnen. Vroeger werd gedacht dat de Priorat, vanwege de steile hellingen en schrale bodems, ongeschikt was voor wijnbouw. In de jaren ’90 veranderde dat beeld echter drastisch. Wijnkenners ontdekten dat juist diezelfde factoren, samen met de lage opbrengsten, tot uitzonderlijke kwaliteit leidden. Vandaag de dag behoren de Priorat wijngaarden tot de absolute top van Spaanse wijnregio’s, met wijnen die even geliefd als prijzig zijn.
Elke week de nieuwste recepten/artikelen in je mailbox? Schrijf je dan via deze link in voor de wekelijkse nieuwsbrief! Of volg ons via Facebook, Instagram of Pinterest.
Unieke ligging en historie
Met zo’n 2000 hectare aan wijngaarden is Priorat een relatief kleine regio. Meer dan een derde van de wijngaarden bevindt zich op steile hellingen met een hellinggraad van meer dan 30°. De wijngeschiedenis van Priorat start al rond de 12e eeuw. Kartuizer monniken uit Frankrijk vestigden zich hier destijds en richtten een priorij op, omringd door wijngaarden. Vooral de Garnacha druif, in Frankrijk bekend als Grenache, werd veel aangeplant. Deze monniken speelden eeuwenlang een belangrijke rol in de wijnbouw van de regio.
Phylloxera en heropstanding
Net als veel andere Europese wijnstreken werd Priorat in de 19e eeuw getroffen door de phylloxera-plaag. Wederopbouw was een moeizame klus vanwege het heuvelachtige terrein. Pas in de 20e eeuw kwam de regio echt tot bloei.
In 1954 kreeg Priorat officieel erkenning als DO (Denominación de Origen), een kwaliteitskeurmerk voor Spaanse wijnen. Sindsdien is er continu gewerkt aan kwaliteitsverbetering. De komst van nieuwe wijnmakers in de jaren ’80 zorgde voor een innovatieve boost. Zij experimenteerden met internationale druivensoorten, moderne vinificatietechnieken en rijping op nieuwe eikenhouten vaten. Met succes, want hun wijnen vielen internationaal in de prijzen. Vooral de invloedrijke wijnrecensent Robert Parker droeg bij aan de bekendheid van Priorat.
Het geheim van Priorat-wijnen
Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de unieke smaak van Priorat-wijnen:
- Oude stokken, lage rendementen: De wijngaarden worden vaak beplanted met oude wijnstokken die weliswaar een lage opbrengst hebben, maar wel druiven van topkwaliteit leveren.
- Llicorella-bodems: De naamgever van de Priorat-wijnen is ‘llicorella’, een bodemtype bestaande uit donkerbruine leisteen met kwartsiet. Deze schrale bodem is arm aan voedingsstoffen, maar rijk aan mineralen. Dit zorgt voor geconcentreerde smaken in de druiven.
- Klimaat: De Sierra de Montsant beschermt de wijngaarden tegen extreme weersinvloeden. De jaarlijkse neerslagval is laag, maar de llicorella-bodem kan vocht goed vasthouden.
De Priorat DO
Priorat staat bekend om krachtige, geconcentreerde rode wijnen. Garnacha en Carignan zijn de hoofddruiven, aangevuld met internationale druiven als Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah. Ook witte Priorat-wijnen winnen aan populariteit. Deze worden vaak gemaakt van Garnacha Blanca en Macabeo.
Binnen de Priorat DO bestaan 12 subregio’s, elk met een eigen karakteristieke stijl. De bodemgesteldheid, hoogte en microklimaat spelen hierin allemaal een rol. Enkele van de bekendste subregio’s zijn:
- Priorat: Het centrale en historische hart van de regio, met geconcentreerde rode wijnen van Garnacha en Carignan.
- Gratallops: Bekend om krachtige, complexe wijnen met rijp fruit en minerale tonen.
- Porrera: Gelegen op hoge plateaus, met elegantie en finesse in de wijnen.
- Torroja: Warmer klimaat, met rijpe, fruitige wijnen met zachte tannines.
- El Molar: Steile hellingen met complexe terroirwijnen.
3 Wijnhuizen in de Priorat om te bezoeken
Priorat is een paradijs voor wijnliefhebbers die op zoek zijn naar unieke en karaktervolle wijnen. De diversiteit aan bodems, druivensoorten en wijnbereidingstechnieken zorgt voor een schat aan smaken en aroma’s. En nog leuker is het om dat zelf allemaal te ontdekken! Hieronder zal ik uitgebreider ingaan op 3 wijnhuizen die ik zelf heb bezocht in de Priorat en die jij ook kunt bezoeken. Ik ben zelf ook nog bij Bodegas Álvaro
Palacios geweest, maar die zijn helaas niet open om te bezoeken.
Bodegas Viticultors Mas D’en Gil
In het hart van Priorat, staat Mas d’en Gil, een biodynamisch wijnhuis met een geschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd. De wijngaard is geliefd om zijn unieke llicorella (leisteen) bodem, die de wijnen een intense mineraliteit geeft. Sinds 2008 wordt de wijngaard met passie en toewijding geleid door Marta Rovira Carbonell, samen met haar zus, vader en manlief, de Belgische Olivier. Zij combineert respect voor de eeuwenoude tradities van Priorat met innovatieve biodynamische praktijken. Deze unieke visie resulteert in wijnen die de pure expressie van het terroir weerspiegelen.
De biodynamische werkwijze van Mas d’en Gil draagt bij aan gezondere wijngaarden, verbeterde druivenkwaliteit en een versterkte weerstand tegen klimaatverandering. De focus op natuurlijke processen resulteert in wijnen met een optimale zuurgraad en een onvergelijkbare finesse. Mas d’en Gil produceert een breed scala aan wijnen, van frisse en fruitige tot krachtige en complexe Reserva’s.
Enkele van hun bekendste wijnen zijn:
- Clos Fontà: Een blend van Garnacha, Cariñena en Syrah, met intense en complexe aroma’s van rijp rood fruit, kruiden en mineralen.
- Coma Blanca: Een blend van Garnacha Blanca en Macabeu van oude wijngaarden. De wijn heeft een lage opbrengst en rijpt lang in eikenhout en op fles. Dit resulteert in een complexe wijn met minerale tonen, citrusfruit en perzik.
- Bellmunt: Een elegante blend van Garnacha, Cariñena en Syrah, met aroma’s van rood fruit, bloemen en mineralen.
Bodegas Cooperativa de Capçanes
Deze coöperatieve bodega, opgericht in 1933, is een van de grootste en meest gerenommeerde in Priorat, op de grens met de DO Montsant. Met bijna 80 leden en ruim 200 hectare wijngaarden, belichaamt Capçanes de kracht van samenwerking en traditie in de regio.
Bodegas Cooperativa de Capçanes heeft zich naast hun reguliere wijnen ook toegelegd op de productie van bijzondere koosjere wijnen. Dit is meer dan alleen voldoen aan religieuze wetten; het vertegenwoordigt een toewijding aan traditie en uitzonderlijke kwaliteit. Een rabbi begeleidt elke stap van het proces, van oogst tot bottling, om te verzekeren dat de strenge koosjere regels tot in detail worden nageleefd. De koosjere tanks en alle benodigdheden zijn nauwgezet afgeplakt en mogen alleen door de rabbi worden gebruikt. Deze nauwgezette aandacht garandeert niet alleen de religieuze integriteit van de wijnen, maar draagt ook bij aan de exclusieve en authentieke reputatie die kenmerkend is voor de wijnen van Capçanes. De koosjere wijnen van Capçanes hebben met name op de Europese markt voor koosjere wijnen een uitstekende naam verworven.
Bodegas Cooperativa de Capçanes biedt diverse rondleidingen en proeverijen aan, voor elk wat wils. De rondleidingen starten met een tour door de wijnmakerij, waar je leert over de geschiedenis van de coöperatie en de unieke kenmerken van hun wijnen. Maar met de opening van de nieuwe wijnwinkel en wijnbar kun je ook zonder tour genieten van de verschillende wijnen van Bodegas Cooperativa de Capçanes. De wijnwinkel en wijnbar zijn geopend van maandag tot vrijdag van 9:00 tot 13:30 uur en van 15:00 tot 18:00 uur, en op zaterdag van 10:00 tot 14:00 uur.
Bodegas Clos Galena
Bodegas Clos Galena, gelegen in het hart van Priorat nabij het dorp El Molar, is het resultaat van de passie en visie van het echtpaar Miguel Pérez en Merche Dalmau. In 1999 werden ze verliefd op de steile terrasvormige wijngaarden en leistenen bodems van Priorat, en besloten ze een modern wijnhuis te bouwen dat zich toelegt op biologische wijnbouw. Hun doel was duidelijk: de unieke essentie van Priorat vastleggen en delen met de wereld.
Helaas overleed Miguel Pérez in 2013, maar Merche zette vastberaden hun missie voort, met de hulp een toegewijd team van wijnmakers en wijnbouwers. Sindsdien heeft Clos Galena een reputatie opgebouwd voor het produceren van opmerkelijke, artistieke wijnen die de diepe, minerale intensiteit van Priorat weerspiegelen. Met 30 hectare aan wijngaarden op traditionele terrassen, waarbij elke wijnstok met de hand wordt beheerd, is Clos Galena een voorbeeld van heldhaftige wijnbouw en toewijding aan het terroir.
Het hoogtepunt van hun succes zijn de wijnen zelf, zoals de Clos Galena, een blend van oude wijnstokken die de ziel van Priorat in een fles vastleggen. Maar ook de erkenning van experts, met lofbetuigingen van critici zoals Robert Parker en James Suckling, en de eer om hun wijnen te zien schitteren op internationale podia zoals tijdens de uitreiking van de Nobelprijzen in 2017. Met hun 25-jarig jubileum in 2024 belooft Clos Galena voort te bouwen op zijn erfgoed en te blijven streven naar transparante, karaktervolle wijnen die de unieke terroir van Priorat belichamen.
Zelf bezoeken? Er zijn geen vaste openingstijden, maar via de website kun je een aanvraag doen als je eens langs wilt gaan voor een rondleiding door de wijngaarden en een proeverij.
Reizen naar Priorat
Er is in de wijnregio Priorat geen groot vliegveld aanwezig. Het makkelijkste vanuit Nederland is om te vliegen op Barcelona en vanuit daar met een huurauto rijd je zo in 2 uurtjes naar de wijngaarden in Priorat. Maar je kunt natuurlijk ook altijd nog een wat extra stops maken onderweg in de Penedès. Handige uitvalsbasis om te overnachten is in het stadje Falset dat mooi centraal ligt tussen een groot aantal wijnhuizen.
Elke week de nieuwste recepten/artikelen in je mailbox? Schrijf je dan via deze link in voor de wekelijkse nieuwsbrief! Of volg ons via Facebook, Instagram of Pinterest.
Voor dit artikel ben ik door Unión Española de Catadores, A Shared Passion en Organización Interprofesional del Vino de España uitgenodigd, maar deze post bevat 100% mijn eigen mening en beleving.
Disclaimer
MEER WIJN:
Geef een reactie