Als je me tien jaar geleden had verteld dat ik nu weken bezig zou zijn met een artikel over Nederlandse jenever, dan had ik je waarschijnlijk voor gek verklaard. Ruim 15 jaar geleden zette ik mijn stapjes in de drankenwereld door te gaan werken in een slijterij. Toen waren het vooral de oude mannen die op stipte tijden langs kwamen voor hun jonge borrel. En ook mijn omaatje dronk graag een jenevertje met suiker in zo’n klassiek glaasje; inclusief minuscuul lepeltje om de suiker mee door te roeren.
Toen ik in mijn studentenhuis eens een glaasje gerijpte Nederlandse jenever voor mijn huisgenoten inschonk, klonk het verbaasd ‘zo dit is lekker’ en ‘geef je me nu whisky?’. Nederlandse jenever is zo’n ondergewaardeerd product; we associëren het met oma’s, oude mannetjes en hoogpolige tafelkleden in bruine café’s. Maar jenever is een prachtig Hollands product dat het verdient om weer in de drankkast te staan. Of je nu gaat voor blik, glas of een kruik, jenever komt in alle vormen, maten, kleuren en smaken. Voor cocktails, in de mix of gewoon een glaasje na het eten. Laat je verrassen door de verschillen en ga aan de jenever!
Wat is jenever?
Jenever is een gedistilleerde alcoholische drank gemaakt op basis van moutwijn, jeneverbes en andere kruiden en meestal nog een neutrale alcohol. Moutwijn wordt gemaakt in een branderij en de basisgrondstof is gerst, maar soms ook van rogge, maïs, een andere graansoort of een combinatie van verschillende graansoorten. Deze moutwijn wordt dan door de distillateur gemengd met distillaten van jeneverbes en andere kruiden/specerijen. Jenevers worden voornamelijk geproduceerd in Nederland, België, enkele gebieden in het noorden van Frankrijk en het noordwesten van Duitsland.
de verschillende jenevers
Als je voor het schap met de jenevers staat valt je gelijk al iets op. Er zijn heel veel verschillende soorten! In een glazen fles en kleurloos, jenevers die iets gekleurd zijn, jenevers in stenen kruiken en zelfs jenever in blik. Maar wat zijn nu precies de grootste verschillen? De grootste ‘fout’ die mensen maken is dat oude jenever iets te maken heeft met de ouderdom van de drank, net zoals bij bijvoorbeeld kaas. Maar dat is niet het geval. Jong en oud hebben bij jenever niets te maken met de ouderdom. Tijdens WO2 was nauwelijks graan voor moutwijn beschikbaar. Waardoor er steeds minder moutwijn werd gebruikt in de Nederlandse jenever en meer neutrale alcohol (ethanol). Het jonge recept voor jenever (met dus veel neutrale alcohol) werd jonge jenever genoemd; na de oorlog kwamen er weer jenevers op de markt met een hoger moutwijnpercentage; zoals het oude recept. Oude jenever dus.
Even op een rijtje:
- Jonge jenever – Jonge jenever bevat maximaal 15% moutwijn; er is sinds kort een minimum ingesteld van 1,5% moutwijn. Verder is jonge jenever kleurloos, bevat maximaal 10 gram suiker per liter en moet minimaal 35% alcohol bevatten. Er zijn geen richtlijnen voor het maken van jonge jenever, waardoor veel jonge jenever (niet allemaal!) een blend is (en dus geen distillatieproduct) van moutwijn en ethylalcohol, water en wat kruiden.
- Oude jenever – Bevat minimaal 15% moutwijn, er is geen maximum.
- Korenwijn – Korenwijn/Coornwijn is officieel GEEN jenever (omdat er geen jeneverbessen inzitten) en moet minimaal 51% moutwijn en 38% alcohol bevatten. Vaak wordt de korenwijn ook nog een tijd gerijpt op een eikenhouten fust, om een zachtere, meer uitgesproken smaak te krijgen. Bijvoorbeeld de Korenwijn van Rutte heeft wel jeneverbessen in het recept, waardoor er wel de toevoeging ‘jenever’ bijstaat op het label.
- Moutwijnjenever – Moutwijnjenever is gemaakt van 100% moutwijn. Hieraan wordt dus geen andere alcohol toegevoegd. Moutwijn wordt soms nog enkele jaren gelagerd op houten vaten, maar dit is geen vereiste.
Hoe drink je een jenever
De meeste mensen zullen een klein tulpglaasje tot de rand gevuld het meest associëren met een jonge borrel, jonkie, klare, pikketanussie of een hassebassie. Maar waarom is dat glaasje zo onhandig gevuld? De legende zegt dat zo de kastelein niet kon sjoemelen met de hoeveelheid ingeschonken drank; en je natuurlijk ook niet betaalde voor iets wat je niet had gekregen. De enige manier om zonder spatten op je kleding je jenevertje tot je te nemen is voorover buigen en je mond naar het glas brengen. Even kort nippen en je kunt het glas weer ter hand nemen. Nu is de kopstoot ook weer populairder aan het worden; een jenever naast een glas bier.
Cultureel erfgoed
in juli 2016 werd het Amsterdamse ambacht fijndistilleren officieel opgenomen in de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed. Fenny van Wees: “Dit is een belangrijke eerste stap om het ambacht voor de toekomst veilig te stellen, maar er is meer nodig. In de eerste plaats de wettelijke bescherming van de producten.”
Wat schip zou van de Wal afsteken,
Indien ’t jenever quam ontbreken?
Des Zeemans allerbest Compas
is een gevult jeneverglasRobert Hennebo ‘De lof der jenever’ 1723
Wetgeving rondom jenever
Ik denk dat met het opnemen van het fijndistilleren in het Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed al een hele grote stap is in de goede richting. Omdat jenever in onze huidige wetgeving aan bijna geen enkele regels gebonden is, weet je als consument eigenlijk niet wat je koopt. Is mijn jenever tot stand gekomen door distilleren of door blenden van alcohol met water? Zijn de smaken die op het etiket staan van echte vruchten of zijn het synthetische toevoegingen? Allerlei vragen die nu niet beantwoord worden door producenten, verkopers en distributeurs. En het is als consument al helemaal lastig om te weten te komen.
Ook voor mij laten de meeste producenten, verkopers en distributeurs niet het achterste van hun jenevertong zien. Wat ik vooral wil meegeven is: laat je vooral leiden in je keuze voor jenever door smaak, geur en emotie. Altijd kwaliteit boven kwantiteit.
Heer van oranje
Percentage moutwijn: 100%
Kees-Jan Kooijmans is al meer dan een kwart eeuw bezig met het brouwen van bier. De laatste jaren is bouwt hij fanatiek aan zijn merk: Heer van Oranje. Tijdens de Dutch Beer Challenge 2018 behaalde de Heer van Oranje Weizen een bronzen medaille. In gelimiteerde oplage wordt er van één van de bieren een jenever gestookt: Graanwater. Deze 2018 editie is gestookt uit de De Heer van Oranje IPA. En ook bijzonder om te vermelden: in Bergen op Zoom opent Heer van Oranje eind 2019 een eigen brouwerij met terras!
Het graanwater is heel moutig, met duidelijke tonen van de hop en jeneverbes. Er is een zoetje dat het geheel een zachte ronde smaak geeft.
Jajem jenever
Percentage moutwijn: 15%
Jajem is een jonge, lokale, biologische en ambachtelijke jenever, gestart alweer in 2015, dus voorlopers in de nieuwe lichting jenevermakers. En de naam? Jajem is oud-Amsterdamse slang voor pikketanissie of de jonge borrel. En het bekt ook wel lekker Amsterdams: Jaaaajuum. ;) Ondanks dat deze jenever is gestookt (bij de Golden Arch Distillery) met het idee om als kopstoot te worden genoten; vonden wij hem ook heel geschikt om lekker op z’n alleentje te drinken.
Jajem is een zachte jenever op basis van 15% moutwijn, neutrale graanalcohol en distillaten van jeneverbes, citroengras, hibiscus en vlierbloesem. De jenever is zacht, fris, licht zoetig en fijn bloemig zonder een potpourri-gevoel te creëren.
Kever Genever
Percentage moutwijn: 22%
Door het moutwijn gehalte (meer dan 15%) valt deze Kever Genever onder de noemer ‘een oude jenever’. Kever Genever is het jeneverkindje van Leonard, Ruben, Sebas en Ben. Leonard studeerde en woonde samen met Sebas in Zweden en kwam na de kerstdagen “thuis” met een fles oude jenever. Lekker, maar dat konden de mannen beter. En zo geschiede! Samen met Ruben en Ben gingen ze in de leer bij Arthur Kruijt, distillateur van De Tweekoppige Phoenix in Amsterdam. Na een jaar lang proeven, testen en nog meer proeven waren ze eruit: de perfecte oude genever. In een modern blik; waarmee het distillaat geconserveerd blijft zonder kwaliteitsverlies door licht.
Deze Kever heeft aroma’s van natuurlijk de jeneverbes, maar ook van gentiaanwortel en amandel. Een heerlijk zachte jenever waarvan ik merk dat Franz eigenlijk deze pakt voor naast zijn biertje als hij thuiskomt van zijn werk. Zegt al genoeg volgens mij.. ;)
Vørding Genever
Percentage moutwijn: 60%
Als modefotograaf was Thomas Vørding al helemaal into gin en genever. In zijn keukentje 4 hoog in Amsterdam begon hij ruim vijf jaar geleden met het testen van een eigen Vørding spirit. Omdat hij tegelijk met het stoken van gin EN een zalm aan het roken was op de barbecue had Thomas opeens zijn lightbulb momentje.. Gin geinfuseerd met getoast cederhout! Dat beviel zo goed dat ook de pot gedistilleerde oude genever van driemaal gedistilleerde gemoute gerst en rogge een toevoeging kreeg van getoast cederhout en als extraatje ook nog twee soorten hop. En proef je dat terug? Het cederhout zeker; het hop proef je vooral terug in een meer florale toets in de jenever.
Hooghoudt
Op 28 augustus 1888 openen Grietje en Hero Jan Hooghoudt trots de deuren van een winkel, proeverij en stokerij in een kelder aan de Oosterstraat in Groningen. In 1920 (Grietje is dan al weduwe) distilleert zij de eerste jenever, de Oude Klare. Na verschillende verhuizingen verhuisde Hooghoudt aan het eind van de twintigste eeuw van de de Nieuwe Ebbingestraat naar een nieuw complex op het bedrijventerrein Euvelgunne. In 1989, toen het bedrijf 100 jaar bestond, was de officiële opening van het nieuwe pand en ontving de distilleerderij een Koninklijke onderscheiding. Nu in 2019 is Hooghoudt nog steeds een familiebedrijf met vierde generatie Bert Hooghoudt aan het roer.
Dankzij een speciaal triple gestookt kruidendistillaat van jeneverbes, iriswortel en staranijs is deze jonge jenever fluweelzacht en vol van karakter. Wij proeven tonen van vlierbloesem, jenever en kardemom.
ketel 1
Percentage moutwijn: onbekend
Misschien wel de bekendste jenever van Nederland is KETEL 1. Toen ik nog in de slijterij werkte als broekie, was ‘Ketel’ de meest verkochte jenever. Ondanks de dreiging van oorlog met Frankrijk, besluit Joannes Nolet in 1691 in Schiedam een distilleerderij te beginnen. Onvermoeibaar experimenteert hij met kruiden en specerijen om de volmaakte smaak te vinden. Zijn bevindingen vertrouwt hij toe aan zijn dagboeken en die vormen nu, ruim drie eeuwen later nog steeds de basis voor de ambachtelijk gestookte KETEL 1 jenever. Een inspiratiebron voor een van de oudste familiebedrijven van Nederland. Met inmiddels de 10e en 11e generatie Nolet aan het roer.
Bobby’s Schiedam jenever
Percentage moutwijn: 4%
In korte tijd is Bobby’s Dry Gin een van de meest populaire gins van ons land geworden. De kruidige gin was vernoemd naar de Molukse opa van oprichters Sebastiaan van Bokkel en David Blom. Om de smaak van Indië ook in Nederland te krijgen, verrijkte deze Jacobus (kortweg Bobby) zijn jenever altijd met specerijen en kruiden. Dat oude recept stond vijftig jaar later aan de basis van Bobby’s Dry Gin. Maar de mannen van Bobby’s hebben niet stilgezeten en uit de Schiedamse distilleerderij van Herman Jansen komt sinds kort hun eigen jenever: Bobby’s Schiedam jenever. Bobby’s Schiedam jenever heeft een geur van moutwijn op de neus en een frisse toets van limoengras op de eerste slok. En hij is net zo kruidig als de gin, dankzij de jeneverbes, kardemom, citroengras en cubeb peper.
van Kleef
Van Kleef is het enige nog bestaande jenever– en likeurenhuis in Den Haag. Opgericht in 1842, is Van Kleef stoomdistilleerderij 1ste klasse, tevens één van de oudste, nog operationele bedrijven uit Den Haag, gevestigd op de oorspronkelijke locatie in het oude centrum: de Lange Beestenmarkt. In 1986 moest van Kleef helaas haar deuren sluiten en werd de aangrenzende originele distilleerderij afgebroken omwille van brandgevaar voor het Haagse centrum. Tot Haagse ondernemer Louis Centazzo en zijn partner Fleur Kruyt in 2000 het geheel gerenoveerde 19e eeuwse winkelpand annex museum annex proeflokaal weer openstellen voor publiek.
Helaas komt Louis Centazzo in 2015 te overlijden, maar er was geen enkele twijfel bij Fleur: “Ik ga door tot ik er ook bij neerval. Van Kleef is mijn leven, mijn mooie herinnering aan Lou. Ons bedrijf succesvol voortzetten, zie ik als mijn ultieme eerbetoon aan hem”. De originele recepten voor de jenevers en likeuren worden door verschillende distilleerderijen in Nederland speciaal voor van Kleef gemaakt. Het bottelen, etiketteren en verzenden gebeurt nog steeds vanuit het pand aan de Lange Beestenmarkt.
Tarwe Jenever
Percentage moutwijn: 100%
De tarwe jenever van van Kleef is een relatief nieuw product van Fleur dat zij samen met een distillateur in het Oosten van Nederland maakt. De jenever is ontwikkeld als een soort tegenhanger tegen gin en hij bestaat uit 100 moutwijn gedistilleerd uit tarwe. Vooral tonen van jeneverbes en kardemom voren voor mij de boventoon.
Ouwe Jonge
Percentage moutwijn: 50%
De Ouwe Jonge van van Kleef is een gelimiteerde oplage. Gebruikte whiskyvaten zijn het ‘rusthuis’ van de van Kleef Jonge Graanjenever. De houttonen komen zowel in de smaak als in de goudgele kleur naar voren. Florale aroma’s met veel citrus, jeneverbes, honing en iets karameligs.
ps: en wist je dat er op de stenen kruiken €1 statiegeld zit? Dus neem gewoon je oude fles mee terug naar Fleur!
Zuidam
Zuidam Distillers is in 1975 opgericht (toen) onder de naam Baarle International door Fred van Zuidam. Hiervoor werkte Fred bij De Kuyper in Schiedam, waar hij zorg droeg voor de inkopen, productie en recepten. Na ongeveer twintig jaar voor De Kuyper te hebben gewerkt, werd het voor Fred tijd om voor zichzelf te beginnen. In 1975 kocht hij een stukje grond in Baarle Nassau en bouwde hij er zijn distilleerderijtje.
Zuidam Distillers is één van de laatste zelfstandige distilleerderijen van Nederland die al haar distillaten en extracten nog op ambachtelijk wijze binnen het eigen familie bedrijf maakt en verwerkt. Op basis van zuiver natuurlijke grondstoffen creëren zij een breed palet aan liqueuren, genevers, gin & whisky. Vanzelfsprekend worden er geen kunstmatige kleur-, geur- of smaakstoffen gebruikt.
Het graan wordt verkregen van 4 verschillende mouterijen ( Uden, Ulvenhout, Dordrecht & Kessel ). Hierdoor wordt tevens het Nederlands Erfgoed in stand gehouden. Alle jenevers worden driemaal gedistilleerd en een vierde keer samen met de geheime kruiden. Vanaf 3 jaar zijn de jenevers Single Barrel ( per enkel vat ). Er wordt gerijpt op nieuw Amerikaans eiken, voormalige bourbonvaten en Oloroso sherry vaten.
4yo Oloroso BA Genever
Wijnand Fockink
Toen Wynand Fockink de uit 1679 daterende distilleerderij en tapperij in de Pijlsteeg in 1724 overnam was Amsterdam nog steeds een rijke en welvarende stad en bloeide de likeurindustrie. In 1778 overleed Wynand Fockink en liet zijn bedrijf aan zijn enige erfgename, zijn dochter Maria na. Na de dood van haar vader zette Maria met de hulp van likeurstoker Dentzel het bedrijf voort. De zaken liepen voorspoedig. Via Maria’s kleindochters kwam het bedrijf in handen van de familie Schmitz en het bedrijf bleef tot 1954 in handen van nakomelingen van Wynand Fockink.
Onder Wynand Fockink en zijn nakomelingen groeide de likeurstokerij uit tot een van de grootste van Nederland. In de 19e eeuw had het bedrijf handelshuizen in Berlijn, Wenen en Brussel – en was Frankrijk een van de grootste afnemers. In de jaren na de tweede wereldoorlog kreeg het bedrijf Wynand Fockink het steeds moeilijker en werd in 1954 overgenomen door haar grootste concurrent Lucas Bols. Gelukkig bleef de kwaliteit en het proeflokaal onveranderd en kun je nog steeds van een ruime keuze likeuren en jenevers genieten in het WF proeflokaal aan de Pijlsteeg 31 te Amsterdam.
IPA jenever
Het IPA bier gaat rechtstreeks de ketels in en wordt gedistilleerd tot een verfijnd, helder extract vol smaak en aroma; fris, hoppig en licht bitter. De gedistilleerde IPA, wordt geblend met een o.a. de moutwijn en jeneverbesdistillaat. Aroma’s van bloemen, licht citrusachtig en subtiel zoet. Duidelijke tonen van mout, hop en jeneverbes.
RYE genever
Percentage moutwijn: 100%
Van de Rogge jenever heb ik de exportfles gekregen volgens mij, vandaar dat de spelling op het etiket iets anders is. Deze Wynand Fockink Rogge Jenever is een mooie licht geel gekleurde jenever. De rogge jenever is gestookt volgens een traditioneel recept en met een licht zoete finish.
de 5 jenever
De vijf jenever van Wynand Fockink heeft tenminste 5 jaar gerijpt op Frans en Amerikaans eiken. De geur is licht vanille/zoet, complex met duidelijke houttonen en een beetje rozijn. Rijke en ronde moutsmaken met een getoaste finish.
Superior genever
Wynand Fockink Superior Genever is een jenever die voor drie jaar is gerijpt in Amerikaanse Eikenhouten vaten. De geel gekleurde Genever is vol van smaak en kent mooie lichte vanille tonen.
BOLS
Het bedrijf van de Erven Lucas Bols is één van de oudste nog bestaande fabrikanten van gedistilleerde dranken en likeuren in de wereld. Of dat echt vanaf het jaar 1575 is zoals wordt genoemd op de website van Lucas Bols is op basis van historisch en genealogisch onderzoek niet bewezen. Tot 1816 bleef het bedrijf familiebezit, tot de laatste mannelijke erfgenaam van de familie Bols stierf. Het bedrijf werd verkocht en ging verder onder de naam “Erven Lucas Bols”. Na verschillende eigenaren, fusies en overnames is Lucas Bols sinds 2006 weer onafhankelijk en keert terug in Amsterdam door middel van een buy-out door Huub van Doorne en AAC Capital.
In 2007 opent de House of Bols Cocktail & Genever Experience aan de Paulus Potterstraat. Elk jaar worden hier ruim 50.000 bezoekers vanuit de hele wereld verwelkomd. House of Bols biedt bezoekers een interactieve tour door de wereld van de cocktail en de Hollandse jenever. In 2014 heropent Lucas Bols een distilleerderij vlakbij de Rozengracht.
Zeer oude Bols genever
De Zeer Oude Bols Jenever wordt gestookt uit 100% graan en is op smaak gebracht met een geheime kruiden melange, door deze toevoeging is die wat zoeter van smaak en drinkt die ook lekker zacht weg.
BOLS BARREL AGED GENEVER
De genever heeft minimaal voor maar liefst 18 maanden gerijpt in vaten van Limousin eiken. Door deze periode heeft de drank een lichte kleur en een fijn boeket van eik aroma’s met een zoete notitie.
Bols Corenwyn 2 jaar
De Bols Corenwyn 2 jaar heeft een rijke smaak met mout en houttinten met een verfijnde fruitige en pittige afdronk van kaneel, den en honing. Deze jenever wordt twee jaar gerijpt in Franse eiken vaten. Deze corenwyn 2 jaar is een blend van het unieke Lucas Bols-moutdistillaat van tarwe, maïs, rogge en jeneverbes en kruiden.
Bols Corenwijn 6 jaar
Bols Corenwijn 6 Jaar is een zeer fijne korenwijn. In deze Corenwijn 6 Year zit een prachtige warme gloed en een zachte, lichtzoete smaak van vanille met verleidelijke tonen van hout. De afdronk is lekker zacht en lang van duur.
van Wees
Sinds 1782 maakt van Wees alles waar ze goed in zijn: het distilleren van jenever (18) en vooral ook likeuren (60). Ook wel te herkennen als “De Ooievaar”, genesteld in de Jordaan in ’t hart van Amsterdam. Hier wordt ook hun jenever gerijpt, om zo nog meer finesse te ontwikkelen en spannende smaakexplosies te laten ontstaan. Soms tot wel 15 jaar op eiken vaten! De botteling gebeurd nog ouderwets met de hand en nog steeds voor overgroot deel in de traditionele stenen kruik. Haar genevers zijn geblend van pure distillaten, geen toevoeging van suiker, karamel of kleurstoffen en ze gebruikt enkel al gebruikte vaten voor de rijping van haar drank.
De passie voor jenever heeft Fenny van Wees ertoe gezet een eigen boek te schrijven “Distilleren: de kunst van het ruiken” en is daarbij haar eigen school gestart. Ze is ervan overtuigd dat jenever absoluut niet voor stoffige oude mannetjes is en zich heel scherp kan meten met wodka, rum of verfijnde whisk(e)y.
mirakel
Vier jaar duurde de ontwikkeling van dit nieuwe product. gedistilleerd uit het oergraan emer. Het ruwnat van emer wordt gebrand bij Aart van der Linde van Us Heit in Friesland, waarna Fenny er in vier stappen het Mirakel van Amsterdam van stookt en het twee jaar op vat in de kelders van de distilleerderij verblijft.
taainagel
De kruidige scheepsjenever, Taainagel, dankt zijn naam aan de onverschrokken zeeheld Cornelis Tromp. Bereid uit granendistillaten en afzonderlijk gestookte fijne ingrediënten, waaronder anijs, dille, venkel en kervel. Dankzij zijn delicate kruidige smaak geliefd in de Nieuwe Nederlandse keuken. De taainagel wordt na het blenden gelijk gebotteld in een glazen fles.
Amsterdamsche Oude Genever
De Amsterdamsche Oude Genever gaat net als 13 andere genevers van Fenny na het blenden nog de kelders in om te rijpen. Deze Amsterdamsche Oude Genever ligt nog 3 maanden te wachten tot hij in een aardewerken kruikje mag worden gebotteld. Wat je ook op de kruik ziet staan is ‘dubbel gebeide’; dit betekend dat de genever door middel van een fijnketel twee keer is gestookt. Over de ‘beien’, een ouderwets woord voor jeneverbessen.
Dat de oude genever nog in een kruik zit is vooral om de traditie in ere te houden. Voorheen werd het vooral gedaan omdat het eindproduct toen nog zeer vatbaar was voor licht en zuurstof; kruiken zijn donker en luchtdicht.
Notaris
15yo Schiedamse Moutwijnjenever
Percentage moutwijn: 100%
Het recept van Notaris om zelf moutwijn te maken, stamt al uit 1777. Gevestigd in branderij “De Tweelingh” is dit een van de oudste stokers van dè jenever-regio van Nederland, Zwart Nazareth. Dit was de bijnaam van Schiedam naar aanleiding van de miserabele omstandigheden die er heersten in de 19e eeuw onder het juk van meer dan 390 stokers die zich er hadden gevestigd. Nu is de stokerij eigendom van de bekende Schiedamse stoker Herman Jansen.
Ter ere van de hoge, constante kwaliteit van hun producten, mag Notaris als enige het garantiezegel van Schiedam dragen als afsluiter op al hun flessen. Deze wordt onder andere bereikt door de jenever 4 keer te distilleren (gewoonlijk is dit 2 of 3x). De nieuwste ontwikkeling van deze ouwe rot in het vak is het kopstootje terug van weggeweest: een 2.0 versie is ontwikkeld na veel proeven als collab met brouwerij Noordt uit Rotterdam. Een Limited Edition “Zwart Nazareth” jenever in combi met een Dubbel-bier is absoluut genieten, vooral als het buiten koud en guur is!
Notaris 15 Years is een mooie en zeer complexe maar toch ook een toegankelijke jenever. De jenever is samengesteld uit vier moutwijn distillaten en is minimaal voor 15 jaar gerijpt op eikenhouten vaten. Deze Notaris 15 years is bijzonder door zijn rijping, maar ook door de met zorg geselecteerde kruiden en jeneverbessen.
Anker Weesp Jenever
Percentage moutwijn: 100%
Wat niet veel mensen weten is dat Weesp ook een belangrijke stad was in Nederland voor de productie van jenever. Halverwege de 17de-eeuw telde de stad maar liefst 60 kleine branderijen. Tot aan het einde van de 18de-eeuw was de Weesper jenever wereldberoemd. Naar verluidt nam de VOC alleen maar jenever uit Weesp mee aan boord. Na 1750 werd Schiedam groter en groter als moutwijnleverancier totdat ook de stad Amsterdam afhankelijk werd van Schiedamse moutwijn en de Weesper stokerijen hun deuren konden sluiten. Maar er is weer hoop! Molenaar Christian Pfeiffer kwam in 2014 in het Weesper gemeentearchief een jeneverrecept uit 1630 tegen en besloot dit na te gaan maken. In 2019 opent Anker Weesp een kleinschalige stokerij in de Laurentiuskerk in Weesp en daarmee komt het ambacht van jeneverstoken na meer dan 130 jaar terug in de stad. De gebruikte botanicals: jeneverbes, zoethout en sinaasappel.
By the Dutch Genever
Percentage moutwijn: 17%
By the Dutch is ontstaan in september 2015 met de missie om dranken met een Nederlands erfgoed internationaal in de schijnwerpers te zetten. Het begon allemaal met gin, daarna Batavia Arrack, genever en zelfs een advocaat. Ook hebben ze een drietal eigen bitters: classic, orange en ginger. Sinds de oprichting van ‘By the Dutch’ heeft het merk al 18 medailles en waarderingen op haar naam geschreven en daarnaast exporteert ‘By the Dutch’ naar ruim 22 landen. Eigenaar Jos Zonneveld: “Wij zijn erg trots op de hoeveelheid waarderingen voor onze distillaten. Ze zijn erg belangrijk om ons verhaal te vertellen in alle landen waarin wij actief zijn. Wij zullen ons blijven inzetten om de dranken met Nederlands erfgoed terug in de “spotlights” te zetten.”
De oude genever van By the Dutch is gemaakt aan de hand van een recept uit 1942. De moutwijn wordt geblend en geinfuseerd met verschillende distillaten van jeneverbes en botanicals zoals citroenschil, korianderzaad, steranijs, zoethout en sinaasappelschil.
Bakers Best Jenever
Percentage moutwijn: 25%
In Nederland wordt jaarlijks 120.000.000 kilo brood weggegooid. Zonde van het geld en zonde van de goede grondstoffen. Bakers Best Genever geeft het afgedankte brood een tweede leven. Eén fles (van gerecycled glas) Bakers Best Genever is goed voor de redding van zeven sneetjes brood. In de zomer van 2017 startte Nico Commandeur (21), hobby distillateur (en liep stage bij meester distillateur Arthur van De TweeKoppige Phoenix) en Chris Rijkenberg (28) gediplomeerd bakker hun zoektocht naar een duurzame jenever. Lokale Friese bakkers (inderdaad, deze jenever komt uit Friesland!) doneren het oude brood, waardoor er geen standaard fles Bakers Best bestaat.
Filosoof
Nienke Oostra van Filosoof jenever maakt steeds een nieuwe jenever die wordt opgedragen aan een vrouw die belangrijk is in haar leven. Ze heeft een moderne visie op jenever: waarom zou je steeds hetzelfde product maken? “Als een chefkok twintig jaar lang hetzelfde zou maken, zouden we het een slechte chef kok vinden.” Marije is de tweede jenever die Nienke ooit maakte en vernoemt naar haar zus. Net als de Heer van Oranje en Wijnand Fockink IPA jenever is deze jenever gestookt uit een bier. En wel van een geïnfecteerde batch porter van Buddelship Gotland brouwerij uit Hamburg. En die brouwerij is dan weer van de lief van Nienke! Hoe tof is dat! Samen met haar vriend heeft Nienke sinds eind 2017 een bar genaamd Oorlam in Hamburg; speciaal gericht op speciaalbier en natuurlijk jenever.
Rutte
De familie Rutte komt oorspronkelijk uit Brabant. In de 18e eeuw verhuisden ze naar Rotterdam waar zij het stokersvak begonnen te beoefenen en vanaf 1872 in Dordrecht zit settelden. Tot het begin van de 21e eeuw zijn er Rutte’s geweest in de distilleerderij en is het vakmanschap van vader op zoon doorgegeven. Myriam Hendrickx kwam in 2003 in de leer bij 7e generatie stokers John Rutte. Maar na het plotselinge overlijden van John Rutte (Myriam was net 4 weken in de leer) kreeg zij de distilleertouwtjes in handen. Ze zorgde ervoor dat de geschiedenis gekoesterd wordt, en de familierecepten bewaard bleven. Natuurlijk worden er ook regelmatig nieuwe recepten ontwikkeld. Myriam zorgt ervoor dat nooit vanaf nul begonnen wordt; er is altijd de link met het verleden.
Paradyswyn
Percentage moutwijn: 100%
Paradyswyn is een melange van distillaten gerijpt op Amerikaans en Frans eiken. Door de jarenlange rijping heeft de jenever flink gewonnen aan complexiteit en smaak en is dan ook een unieke jenever voor de echte liefhebber. Zijn kleur is behoorlijk bruin en de geur heeft iets van whisky met zoetig fruit als bijvoorbeeld abrikoos. De smaak is complex met een prachtige balans tussen zoet en bitter met veel fruit en houttonen van de jarenlange rijping in de beste vaten.
Hertog Jan Jenever vatgerijpt
Sinds 2017 maakt de brouwerij van Hertog Jan uit Arcen, Limburg, elk jaar een Special Edition van hun “Grand Prestige-bier”. Dit jaar heeft Gerard, de meesterbrouwer, voor het thema “Nederlandse Jenever” gekozen. Komt dat even mooi uit! Maar liefst 3 verschillende exclusives pronken er in 2019 in de schappen. Deze Barrel-Aged editie’s komen van Rutte, Hooghoudt en Zuidam.
Elk heeft z’n eigen unieke karakter door verschillend gebruik van verschillende opleg, houtkeuze, vat grootte en toevoeging van een kruidenmengsel. Als basis hiervan is de jeneversmaak subtiel terug te vinden, doordat deze smaak heeft afgegeven aan de gebruikte vaten, alvorens de verse Grand Prestige erin mocht gaan vertoeven.
De beleving van zo’n vatgerijpte drank is zeer bijzonder en moet je bijna drinken alsof je een super geraffineerde wijn in je glas hebt. Het prijskaartje wat aan een fles hangt (0,75L) is niet mis, maar geloof mij: meer dan waard! :) Dit is ook een goed voorbeeld van een bier dat baat heeft in je kelder te vergeten en jaren te laten bloeien. Drink deze godendrank met een bijzondere gelegenheid of een fijn persoon en ga er even goed voor zitten. Hertog Jan bewijst dat jenever en bier nog steeds een heel mooie eenheid vormen.
Ik heb een heel leuk mannetje met een glas jenever in de hand markante dit niet vinden op de lijst?
Hi Ria, wat bedoel je precies? Op het logo?
Geachte mevrouw/heer,
Hartelijk dank voor de informatie over de diverse jenevermerken.
Echter mis ik informatie over Wenneker, één van mijn favoriete jenevers.
Met vriendelijke groeten,
Manolito van Galen
Hi Manolito, sommige jenevermerken hadden geen interesse om mee te werken aan het artikel helaas.